Ποιο είναι το πιο δύσκολο απ’ όλα;
Αυτό που νομίζεις ότι είναι το πιο εύκολο: Να βλέπεις με τα μάτια, ότι βρίσκεται μπροστά σου.
Γκαίτε (Goethe)
Σας συμβουλεύω, ένα μέρος των υλών σας, να τα μαζεύετε μόνοι σας, καθώς έτσι βλέπετε από που προέρχονται οι πρώτες ύλες των ποτών σας. Όλα τα νόστιμα ποτά (τα αρώματα και οι γεύσεις τους) οφείλονται σίγουρα και στη δική σας προσεκτική δουλειά, αλλά επίσης, στη διαδρομή που έχει διανύσει ένα συστατικό, πριν καταλήξει στο ποτήρι. Ποιος θα φανταζόταν πως ο κορμός της μποράντζας, από την οποία τα γαλάζια της άνθη μας μαγεύουν στις γαρνιτούρες, έχει γεύση που θυμίζει αγγούρι; Ποιος θυμάται πόσο έντονο είναι το κόκκινο της παπαρούνας στο ποτό;
Στο άμεσο περιβάλλον μας φυτρώνουν φυτά για τα ποτά μας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Κάθε εποχή βρίσκουμε διαφορετικά υλικά και ανακαλύπτουμε πολλά νέα. Γι’ αυτό, αν βγείτε έξω για…εξερεύνηση, κρατάτε στις βόλτες σας πάντα ένα καλάθι και κλαδευτήρι. Μια βόλτα με ένα καλάθι στο χέρι ενδέχεται να αποδειχτεί μια επικερδής περιπέτεια και να προσφέρει τα υλικά για ένα νέο ποτό. Αλλά προτείνω να έχετε ευέλικτο προγραμματισμό για τα ποτά που θα παρασκευάσετε, γιατί ίσως να μην βρείτε πάντα αυτά τα φυτά που προβλέψατε.
Η ιδιόχειρη συλλογή με το ψάξιμο, τον προσδιορισμό και την επεξεργασία, θα απαιτήσει στο ξεκίνημά σας φυσικά περισσότερο χρόνο από την εβδομαδιαία βόλτα στο σουπερμάρκετ. Αλλά η εξερεύνηση του περιβάλλοντος είναι σίγουρα πιο απολαυστική από το να τριγυρνάμε σε χώρους με έντονο φωτισμό και διαφημίσεις. Η αναζήτηση άγριων φυτών είναι τρόπος αναψυχής, είναι παραπάνω από τη σκέτη εύρεση υλικών, είναι ανακάλυψη και ωραίες στιγμές.
Βασική αρχή για την συλλογή στην εξοχή με σεβασμό:
Μαζεύετε από τον ίδιο χώρο και από ένα μεμονωμένο φυτό μόνο ότι μπορείτε να επεξεργαστείτε άμεσα ή όσα χρειαστείτε πιθανώς για την συντήρηση! Τα φυτά θα πρέπει να μπορούν να συνεχίζουν να ζουν άνετα ακόμα και μετά την επίσκεψή σας, για αυτό μην κόβετε όλη τη βλάστηση.
Προτεινόμενα εφόδια για την συλλογή:
- κλαδευτήρι
- μαχαιράκι
- βιβλία ή εφαρμογές αναγνώρισης φυτών
- γάντια
- καλάθι
- χάρτινες σακούλες ή βρεγμένη υφασμάτινη τσάντα για τα ευαίσθητα φυλλώματα
- γυάλινο βάζο για τα άνθη
Πού συλλέγω;
Οι μικροί και μεγάλοι δρόμοι, τα δασάκια, οι ρεματιές, τα πάρκα, ακαλλιέργητα εδάφη, όλα αυτά καλούν για μάζεμα πρώτων υλών για τα ποτά.
Η καλύτερη τοποθεσία για τη συλλογή σε ποσότητα διαφέρει από φυτό σε φυτό. Πολλές φορές μας βοηθάει η τύχη και βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φυτό το οποίο ψάχναμε πολύ καιρό! Σε ορισμένους τόπους βλάστησης αναρωτιούνται ακόμα και οι ειδικοί, πως έφτασαν τα φυτά εκεί και πως είναι δυνατή η επιβίωση σε αυτό το σημείο.
Μία άλλη σημαντική πτυχή είναι η κατάσταση του εδάφους. Αυτό δεν αφορά μόνο όσους μένουν σε μεγάλες πόλεις λόγω της ρύπανσης. Σε κάποιους αγρούς η ρύπανση μπορεί να είναι μεγαλύτερη, λόγω της αλόγιστης χρήσης φυτοφαρμάκων. Ένα μεγάλο μέρος της εξοχής σήμερα καλλιεργείται – πολύ πιο εντατικά, από ότι της κάνει καλό. Ευτυχώς υπάρχουν ακόμα σημεία, όπου φυτρώνουν φυσικά προϊόντα σχετικά καθαρά. Ενημερωθείτε για την τοποθεσία όσο καλύτερα μπορείτε. Δεν συνιστάται να συλλέγετε από ένα χωράφι συμβατικής καλλιέργειας, ιδιαίτερα αν έχει ραντιστεί τις προηγούμενες εβδομάδες. Στα άγρια χόρτα του αγρού και του δάσους δεν μπορεί κανείς να μας εγγυηθεί, ότι δεν περιέχουν χημικά. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις επηρεάζουν και τα άγρια φυτά. Όμως η πιθανότητα της επιβάρυνσης με χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα είναι σχεδόν πάντα μικρότερη από τα εμπορικά προϊόντα.
Στις πόλεις, ψάχνετε σημεία, όπου δεν συνορεύουν με μεγάλους αυτοκινητόδρομους. Αλλά πέρα από τα καυσαέρια, θα σας συγκλονίσει η ποικιλία που φυτρώνει κάτω από την μύτη σας. Συχνά είναι πολύ πιο μεγάλη από τους ταλαιπωρημένους από την μονοκαλλιέργεια αγρούς. Υπάρχουν παντού! Ακόμα και ο πιο περιποιημένος χλοοτάπητας πρέπει να παλέψει εναντίον τους. Τις πιο πολλές φορές ο παρατηρητής χρειάζεται μόνο να ρίξει μια ματιά στο έδαφος για να τα εντοπίσει.
Τί συλλέγω;
Με λίγες εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα την τσουκνίδα ή το αγιόκλημα, πολλά από τα φυτά που περιγράφω θα σας φαίνονται … αόρατα. Από τη στιγμή όμως που θα μάθετε να τα ξεχωρίζετε, με λίγη εξάσκηση θα βρίσκετε το ένα ή το άλλο φυτό.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε τα φυτά με ασφάλεια και να συλλέγετε και να καταναλώνετε μόνο ότι αναγνωρίζετε με σιγουριά. Εκτός από την ερώτηση «τι συλλέγω» υπάρχει και η ερώτηση «ποια μέρη ενός φυτού είναι κατάλληλα» για επεξεργασία. Ο πιο σίγουρος τρόπος για να μάθετε να αναγνωρίζετε τα άγρια βρώσιμα φυτά, είναι να συμμετέχετε σε ένα σεμινάριο, ιδανικά από εκείνα που περιλαμβάνουν και πεζοπορία. Ή να έχετε την τύχη να γνωρίζετε έμπειρους ανθρώπους που μπορούν να σας δείξουν τα βρώσιμα φυτά και μαζί τους να εξασκηθείτε. Παλιά μεταφέρονταν η γνώση των θεραπευτικών και άγριων φυτών από γενιά σε γενιά. Μπορείτε να συμβουλευτείτε βιβλία αναγνώρισης φυτών, υπάρχουν επίσης σχετικές εφαρμογές (App).
Ένας άλλος τρόπος να γνωρίσετε την εξωτερική εμφάνιση ενός φυτού σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής του, είναι να το παρακολουθήσετε από βλαστάρι ως την καρποφορία του. Φυτέψτε μόνοι σας σε γλάστρες τα φυτά που θέλετε να γνωρίσετε καλύτερα. Υπάρχουν σήμερα πολλά άγρια φυτά σε σπόρους. Όταν συγκεντρώσετε αρκετή γνώση, θα ξεκινήσετε αυτόματα να πειραματίζεστε και να δημιουργείτε. Καλή επιτυχία!
